BREEAM-NL In-Use Utiliteitsbouw V6.0.0

RSL 06 Noodplannen en klimaatgerelateerde fysieke risico’s

Het stimuleren van de beschikbaarheid van noodplannen die verder gaan dan de wettelijke bepalingen. Deze plannen hebben als doel om naast de gebouwgebruikers ook de asset en het milieu te beschermen.
Het herkennen en stimuleren van de beoordeling van de klimaat gerelateerde fysieke risico’s waaraan de asset wordt blootgesteld, en de impact die ze hebben op de waarde van de asset.

Deel	Beheer
Maximaal punten	6
Exemplary Performance	2

Functie	Bijeenkomst, Cel, Gezondheidszorg, Industrie, Kantoor, Logies, Onderwijs, Overig (BIU), Sport, Winkel
Verplicht vanaf	Excellent

Vragen

Wat is onderdeel van de reikwijdte van de noodplannen?

Punten	Antwoordopties	Antwoord
		Selecteer alle antwoordopties die van toepassing zijn.
0	A.	Vraag niet beantwoord.
2	B.	Het noodplan omvat de bescherming van de asset.
2	C.	Het noodplan omvat de milieu-impact.
		Exemplary performance.
Exemplary	D.	Het noodplan beschrijft op welke wijze de asset in een gemeenschappelijke opvangruimte voor calamiteiten voorziet en op welke wijze dit met de buurt is gecoördineerd.

Is de asset beoordeeld op klimaat-gerelateerde fysieke risico’s?

Punten	Antwoordopties	Antwoord
		Selecteer alle antwoordopties die van toepassing zijn.
0	E.	Vraag niet beantwoord.
0	F.	Nee.
2	G.	Ja.
		Exemplary performance.
Exemplary	H.	Ja, en de risico’s voor de waarde van de asset en de directe omgeving zijn inzichtelijk gemaakt.

Aanvullend voor EU Taxonomie (uitbreiding t.o.v. online BREEAM-NL richtlijn)

Punten	Antwoordopties	Antwoord
0		(i) De klimaatrisicobeoordeling past de laatste toekomstige klimaatscenario’s van het IPCC toe, waaronder de RCP2.6, RCP4.5, RCP6.0 en RCP 8.5 scenario’s, indien er klimaatprojecties beschikbaar zijn.
0		(ii) Adaptatieoplossingen worden binnen een periode van maximaal vijf jaar geïmplementeerd en zijn in een adaptatieplan vastgelegd.
0		(iii) Fysieke en niet-fysieke adaptatieoplossingen zijn geïmplementeerd die de belangrijkste fysieke klimaatrisico’s substantieel verminderen.

Criteria

#	Criteria	Toepasbaar op antwoord
	Het noodplan omvat een samenhangende noodstrategie voor alle relevante natuurrampen, brand en veiligheidsrisico’s voor de vastgestelde periode.	B - D
	Noodplannen zijn overgedragen aan relevante personen binnen de organisatie van de asset. Dit is gecommuniceerd naar de gebouwgebruikers.	B - D
	De benodigde detaillering van het plan is afhankelijk van de risico’s waaraan het perceel is blootgesteld, en de complexiteit om deze risico’s te mitigeren.	B - D
	De gemeenschappelijke opvangruimte voor noodgevallen is afhankelijk van de behoeften van de directe omgeving van de asset, de bestaande opvangruimten en de typen calamiteiten die voor kunnen komen. Voorbeelden van gemeenschappelijke opvangruimten kunnen zijn: Noodopvang Koelcentra voor hittegolven Keukenruimtes Ontmoetingsplekken	D
	De risicobeoordeling van klimaat gerelateerde fysieke risico’s omvatten zowel acute als chronische risico’s, bij voorkeur conform ISO 14091.	G - H
	In de risicobeoordeling van klimaat-gerelateerde fysieke risico’s is rekening gehouden met een Klein en Medium klimaatscenario’s.	G – H
	De risicobeoordeling is uitgevoerd in de afgelopen 5 jaar door een bekwaam persoon of organisatie, bij voorkeur een derde partij (naast de gebouweigenaar of gebouwbeheerder).	G - H
	Als de risicobeoordeling is uitgevoerd, dan kan er gebruik worden gemaakt van een klimaatstresstest, op voorwaarde dat alle relevante klimaat gerelateerde risico’s voor de asset uit die stresstest zijn te herleiden.	G - H

Bewijsvoering

Criteria	Vereisten bewijsvoering
-	De hieronder genoemde bewijsvoering is niet uitputtend. Zie daarom ook paragraaf 4.2 ‘Type bewijsmateriaal’ voor typen bewijsmateriaal die toegepast kunnen worden om aan te tonen dat aan de credit eisen wordt voldaan.
1 - 3	De risicobeoordeling waarop het noodplan is gebaseerd en het noodplan met de secties voor de bescherming van de asset en de milieu-impact.
4	Documentatie over afstemming van de gemeenschappelijke opvangruimte. Bovendien is er bewijs van communicatie met de gebouwgebruikers en de directe omgeving van de asset over de opvangruimte en de wijze waarop deze gebruikt kan worden bij een calamiteit.
5 - 8	Het rapport beschrijft de geïdentificeerde klimaatgerelateerde fysieke risico’s en kansen, de methodiek voor de risicobeoordeling en – indien van toepassing – de belangrijkste indicatoren.
5 - 8	Documentatie van de kwalificaties van de persoon/personen of organisatie die de beoordeling heeft/hebben uitgevoerd.

Toelichting

Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD)

Het TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) is een markt gedreven initiatief. Deze taskforce heeft een set aan aanbevelingen voor een vrijwillige en consistente openbaarmaking van klimaat gerelateerde financiële risico’s als richtlijn in reguliere publicaties ontwikkeld en gepubliceerd. Deze richtlijn helpt organisaties te bepalen welk type informatie zij aan investeerders, kredietverstrekkers, verzekeraars en andere stakeholders over klimaat gerelateerde risico’s kunnen verstrekken. Voor meer informatie kijk op: https://www.fsb-tcfd.org/

Definities

Bekwaam persoon:

Een individu (of individuen) met voldoende kennis en ervaring die in staat is:

De potentie van natuurrampen en klimaat gerelateerde fysieke risico’s in de regio te bepalen.
Diverse databronnen van bijvoorbeeld online kaarten kent en kan interpreteren.
De verwachte impact op de omgeving, het perceel en de asset te bepalen.
Passende mitigatiemaatregelen te identificeren.

Natuurrampen:

Natuurlijke processen of fenomenen in de biosfeer of aardkorst die catastrofale gevolgen kunnen hebben voor levende wezens in de omgeving. De onderstaande lijst geeft een indicatie van de natuurrampen die in Nederland kunnen voorkomen:

Overstromingen
Aardbevingen
Natuurbranden

Klimaat-gerelateerde fysieke risico’s:

Fysieke risico’s van klimaatverandering zijn risico’s afkomstig van gebeurtenissen (events), zoals extreme weersomstandigheden (overstromingen, extreme hitte), evenals verschuivingen in klimaatpatronen op de langere termijn. Fysieke risico’s van klimaatverandering kunnen zowel acuut zijn, zoals een toename in de hevigheid van extreme weersomstandigheden, of chronisch zoals de zeespiegelstijging of chronische hittegolven.

Klimaat stresstest

In een stresstest worden de potentiële kwetsbaarheden voor droogte, wateroverlast, overstromingen en hittestress binnen een gebied geïdentificeerd. Een ‘Bijsluiter gestandaardiseerde stresstest Ruimtelijke Adaptatie’ biedt een handreiking hoe een stresstest uitgevoerd kan worden.

Laag en Medium scenario’s conform klimaatmodel

Deze scenario’s zijn afgestemd op de klimaatscenario’s RCP2.6, RCP4.5 en RCP6.0 die het IPCC hanteert. Bij het RCP2.6 scenario, het ‘Lage’ scenario, is het waarschijnlijk dat de temperatuurstijging tot onder de 2 °C temperatuurstijging beperkt blijft ten opzichte van het pre-industrieel tijdperk. In het RCP4.5 scenario is het waarschijnlijk dat de temperatuurstijging de 1,5 °C temperatuurstijging tegen het einde van de 21e eeuw overschrijdt. In het RCP6.0 scenario is het waarschijnlijk dat de temperatuurstijging de 2 °C temperatuurstijging overschrijdt.

Referenties

ISO 14091 Adaptation to climate change – Guidelines on Vulnerability , impacts and risk assessments

Beoordeling klimaat gerelateerde fysieke risico’s (antwoord G en H)

Onder een klimaatrisicobeoordeling vallen ten minste de volgende stappen:

Screening om klimaatgerelateerde gevaren te identificeren die de prestaties van het gebouw gedurende de verwachte levensduur van het gebouw kunnen beïnvloeden. Zie tabel 1 voor potentiële klimaatgerelateerde gevaren.

Wanneer uit de screening één of meer risico’s op klimaatgevaren blijkt, wordt een klimaatrisico- en kwetsbaarheidsbeoordeling uitgevoerd om de materialiteit van de risico’s op het gebouw te beoordelen.

Een beoordeling van de adaptatieoplossingen die de vastgestelde fysieke klimaatrisico’s uit stap 2 kunnen verminderen.

Bovenstaande stappen zijn in lijn met de ISO 14091. De klimaatrisicobeoordeling moet een passend detailniveau hebben. Dit is afhankelijk van de omvang van het perceel en de mate van verdichting van de gebouwen op dat perceel. Voor een kleiner perceel (< 2,000 m²) in een gebied met een relatief lage verdichting is een beknopte risicobeoordeling voldoende. Voor grotere percelen (> 10,000 m²) in een gebied met een hoge verdichting en gebouwen met een langere resterende levensduur (meer dan 10 jaar) is een meer verdiepende risicobeoordeling passend, waarbij gebruik wordt gemaakt van klimaatprojecties met de hoogst beschikbare resolutie.

De best beschikbare en meest actuele klimaatprojecties worden toegepast die door een lokale of nationale autoriteit zijn opgesteld, zoals de ‘klimaateffectatlas’. Indien gebruik wordt gemaakt van klimaatprojecties met een ‘hoog’ (RCP 8.5) klimaatscenario, hoeft niet apart de klimaateffecten bij een lager RCP scenario inzichtelijk te worden gemaakt.

Datum van publicatie:
10 juni 2023

Tabel 1: Classificatie van acute en chronische klimaatgerelateerde gevaren

	Gerelateerd aan de tempratuur	Gerelateerd aan de wind	Gerelateerd aan het water	Gerelateerd aan de vaste massa
Chronisch	Veranderende tempratuur (lucht, zoet, water, zeewater)	Veranderende windpatronen	Veranderende neerslagpatronen en -soorten (regen, hagel, sneeuw/ijs)	Kusterosie
Chronisch	Warmtestress		Neerslag en/of hydrologische variabiliteit	Bodemaantasting
Chronisch	Temperatuurvariabiliteit		Oceaanverzuring	Bodemerosie
Chronisch	Wegsmelten van de permafrost		Zoutintrusie	Bodemvloeiing
Chronisch			Zeespiegelstijging
Chronisch			Waterstress
Acuut	Hittegolf	Cycloon, orkaan, tyfoon	Droogte	Lawine
Acuut	Koudegolf/vorst	Storm (met ingebrip van sneeuwstromen, stof- en zandstormen	zware neerslag (regen,hagel, sneeuw/ijs)	Aardverschuiving
Acuut	Natuurbrand	Tornado	Overstroming (kust, rivieren, regenwater, grondwater)	verzakking
Acuut			Doorbraak van gletsjermeer

Toelichting Klimaatrisicoanalyse (Antwoordoptie G&H)

Gebruik klimaatprojecties (kaarten)

In stap 1 en 2 van de klimaatrisicobeoordeling (zie interpretatie) worden klimaatgevaren geïdentificeerd (de screening) en een kwetsbaarheidsbeoordeling uitgevoerd. Hierin wordt gebruik gemaakt van de meest actuele, accurate klimaatprojecties met de hoogst beschikbare resolutie. Zie onderstaande selectie van klimaatprojecties die de best practice in Nederland vormen. Deze zijn, exclusief de overstromingsrisicokaarten, conform het RCP8.5 klimaatscenario en houden hierdoor rekening met het minst gunstige scenario op het gebied van klimaatverandering:

Hitte

Hittestress door warme nachten – 2050 hoog

Wateroverlast

Waterdiepte bij hevige bui – 70 mm / 2 uur (1:100 jaar)
Grondwateroverlast op basis van combinatie:
- Ontwikkeling kans grondwateroverlast - 2050 hoog
- Gemiddelde Hoogste Grondwaterstand – Huidig
- Bodemdaling door ophoging – 2050-2050

Droogte

Risico Paalrot – 2050 Hoog
Risico Verschilzetting – 2050 hoog
Natuurbrandgevoeligheid – 2050 hoog

Overstroming

Maximale waterdiepte kaart – zeer kleine kans (1:100.000 jaar)
Plaatsgebonden overstromingskans norm 2050 – 20 cm

Bovenstaande kaarten zijn nog niet in lijn met de meest recente klimaatprojecties van het IPCC (Sixth Assessment Report). Deze worden door het KNMI vertaald naar effecten op het Nederlandse klimaat in het KNMI’23 klimaatscenario, Deze wordt in oktober 2023 gepubliceerd. Hierop dienen digitale klimaatprojecties, waaronder de ‘klimaateffectatlas’, haar kaarten op aan te passen. Echter geldt voor bovenstaande kaarten dat deze op dit moment de best practice vormen.

Wind en hagel

Aanvullend op bovenstaande kaarten kan er rekening worden gehouden met wind en hagel. Het is mogelijk dat door klimaatverandering de frequentie en intensiteit van met name zomerstormen (met hagel en onweer tot gevolg) en valwinden toenemen. Er heerst echter nog onzekerheid over de exacte veranderende weerspatronen. Er zijn (mede hierdoor) tot op heden geen kaarten beschikbaar die rekening houden met klimaatverandering (conform IPCC scenario’s). Algemene kaarten, zoals de windkaarten in Nederland die gemiddelde windsnelheden weergeven, kunnen wel een indicatie geven van mogelijke effecten.

Info over Framework Climate adaptive buildings

Het ‘Framework for climate adaptive buildings’ beschrijft een eenduidige methodiek voor het vaststellen van fysieke klimaatrisico’s op gebouwniveau. De methodiek wordt eerst op gebiedsniveau en daarna op gebouwniveau ontwikkeld. Om de risico’s op gebiedsniveau te bepalen, is Deel 1 van het framework for climate adaptive buildings gepubliceerd. Dit deel kan gebruikt worden voor de eerste stap (de screening) van de klimaatgevaren. In de zomer van 2023 zal ook het tweede deel gepubliceerd worden, die de risico’s op gebouwniveau inzichtelijk maken.

EU Rapport: Technical guidance on adapting buildings to climate change

De Europese Commissie heeft een Technical guidance on adapting buildings to climate change en bijbehorende Best Practice Guide gepubliceerd (opgesteld door Ramboll en CE Delft). Deze publicaties geven handvaten voor het uitvoeren van een klimaatrisico- en kwetsbaarheidsbeoordeling (paragraaf 3.4 van de technical guidance) en de toepassing van adaptatieoplossingen (zie de best practice guide). De technical guidance geeft aanbevelingen voor een globale aanpak van een klimaatrisico- en kwetbaarheidsbeoordeling, echter is de methode van het framework for climate adaptive buildings concreter en diepgaander.

Materialiteit van de klimaatrisico’s

Voor het beoordelen van de materialiteit van de klimaatrisico's kunnen de volgende stappen aangehouden worden:

Stel de mogelijke effecten van de ingeschatte risico’s op de prestaties van het gebouw vast;
Bepaal de aanvaardbare risicodrempel;
Controleer de gevoeligheid van de risicobeoordeling (de marge);
Stel vast op welke punten de risico's onaanvaardbaar zijn, wat betreft gezondheid, veiligheid, levensduur en financieel.

Toelichting Noodplannen (Antwoordoptie C&D) en risicobeoordelingen

Binnen de credit RSL06 is er een sterk verband tussen de nodige risicobeoordeling(en) voor het noodplan uit antwoordoptie A tot en met D en de risicobeoordelingen uit credit RSL01, RSL03, RSL09 en RSL10.

De risicobeoordeling zoals genoemd onder bewijsvoering is bedoeld om aan te tonen dat het noodplan aansluit bij relevante risico’s wat betreft natuurrampen, brand- en veiligheidsrisico’s (zie criterium 1). Daarnaast bepalen de mate van detail en complexiteit van de risico’s waaraan het perceel is blootgesteld hoe het noodplan eruit komt te zien (zie criterium 3). Het is daarom niet mogelijk om hiervoor een generiek noodplan op te stellen zonder gedegen vooronderzoek naar de risico’s.

Laatst gewijzigd: 12 juli 2023

Gebied

Nieuwbouw en Renovatie

In-Use