BREEAM-NL Gebied v6.1.1

RO 12 Extreme neerslag

Het voorkomen van schade aan de gebouwde omgeving en vitale en kwetsbare functies ten gevolge van extreme neerslag.

Maximaal punten 4
Exemplary performance Nee
Bevat minimale vereiste Nee
Verplicht vanaf Nee
Er kunnen maximaal 4 punten toegekend worden. Er moet onderbouwd worden aangetoond dat:
1 1 punt

Inventarisatie waterrobuustheid en vitale en kwetsbare functies zijn minimaal matig waterrobuust.
2 2 punten

Vastgoed en infrastructuur is minimaal matig waterrobuust en vitale en kwetsbare functies zijn minimaal gemiddeld waterrobuust
3 3 punten

Vastgoed en infrastructuur is minimaal gemiddeld waterrobuust en vitale en kwetsbare functies zijn minimaal zeer waterrobuust
4 4 punten

Vastgoed en infrastructuur is minimaal zeer waterrobuust en vitale en kwetsbare functies zijn extreem waterrobuust

Het volgende toont aan dat aan de criteria wordt voldaan:

#

criteria-eisen

1.1

Er is een inventarisatie uitgevoerd van de robuustheid van het gebied ten aanzien van schade door extreme neerslag door een gekwalificeerde expert, met:

  1. Een onderverdeling van het gebied naar de mate van waterrobuustheid zoals beschreven onder ‘aanvullingen op de criteria-eisen’.
  2. Een overzicht van de vitale en kwetsbare functies in het gebied met een risicoprofiel van de mogelijke gevolgschade en keteneffecten bij falen.
  3. Overzicht van gebieden met hoog risico op afwatering van vervuilde stoffen zoals benzine, olie of andere chemische middelen.
  4. Maatregelen om de mate van waterrobuustheid te verbeteren in het openbare gebied en op de private kavels.

1.2

Maatregelen zijn of worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat een bui van 90 mm in een uur (matig waterrobuust) geen schade veroorzaakt aan de vitale en kwetsbare functies binnen het gebied.

1.3

Onderhoud en effectiviteit van de maatregelen is voor de lange termijn geborgd in een beheer- en onderhoudsplan.

2.1

Aan criterium 1 is voldaan.

2.2

Maatregelen zijn of worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat een bui van 90 mm in een uur (matig waterrobuust) geen schade veroorzaakt aan vastgoed en infrastructuur in het gebied.

2.3

Maatregelen zijn of worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat een bui van 120 mm in een uur (gemiddeld waterrobuust) geen schade veroorzaakt aan de vitale en kwetsbare functies binnen het gebied.

3.1

Aan criterium 1 is voldaan.

3.2

Maatregelen zijn op worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat een bui van 120 mm in een uur (gemiddeld waterrobuust) geen schade veroorzaakt aan vastgoed en infrastructuur in het gebied.

3.3

Maatregelen zijn of worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat een bui van 150 mm in een uur (zeer waterrobuust) geen schade veroorzaakt aan de vitale en kwetsbare functies binnen het gebied.

4.1

Aan criterium 1 is voldaan.

4.2

Maatregelen zijn of worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat een bui van 150 mm in een uur (zee waterrobuust) geen schade veroorzaakt aan vastgoed en infrastructuur in het gebied.

4.3

Maatregelen zijn of worden binnen 5 jaar doorgevoerd zodat bij elke mogelijke vorm van extreme neerslag systeem of maatschappelijke ontwrichting wordt voorkomen en keteneffecten worden gereduceerd door schade aan vitale en kwetsbare functies.

Bestaande werken
Geen aanvullende eisen.

Waterrobuustheid van een gebied ten aanzien van extreme neerslag
Stichting Rioned (Koepelorganisatie en kenniscentrum voor riolering en stedelijk waterbeheer) hanteert anno 2017 de onderstaande niveaus van waterrobuustheid (door Rioned als ‘klimaatbestendig’ betiteld’). Als voorbeeld: Als een bui van 90 mm in een uur geen schade veroorzaakt, is sprake van ‘Matig waterrobuust’.

Tabel 13 Waterrobuust en intensiteit regenbui

Mate van robuustheid t.a.v. extreme neerslag

Intensiteit regenbui

Niet waterrobuust

60 mm in een uur

Matig waterrobuust

90 mm in een uur

Gemiddeld waterrobuust

120 mm in een uur

Zeer waterrobuust

150 mm in een uur

Gekwalificeerde expert
Een specialist met kwalificaties en minimaal 2 jaar relevante ervaring op het terrein van afstromend regenwater en ontwerp van duurzaam stedelijk afvalwatersystemen en wateroverlast beperkende maatregelen. Expert judgement is vanzelfsprekend, inzet van modelsystemen is relevant wanneer noodzakelijk en gemotiveerd. Als complexe wateroverlastberekeningen en beperkende maatregelen vereist zijn, moet dit een gespecialiseerde civieltechnische of hydrologisch ingenieur zijn (minimaal HBO/WO niveau).

De SWOT analyse vertaalt de gegevens van de gebiedsinventarisatie naar sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen.

Maatregelen ter verbetering van de waterrobuustheid
Er zijn diverse mogelijke oplossingsrichtingen. Over het algemeen heeft lokaal infiltreren, bufferen en hergebruiken van regenwater de eerste voorkeur omdat dit direct lokale problemen op kan lossen. Waarmee verdroging en belasting van riolering en afvoer kan worden voorkomen. Tegelijkertijd is infiltratie niet de oplossing bij extreme neerslag. Infiltratie is een traag proces, de extreme neerslag juist het tegenovergestelde. Infiltratie vraagt dus een combinatie met andere maatregelen, zoals bijvoorbeeld lokale bergingsvolumes.

Voorbeelden van lokale verbetermaatregelen zijn:

  • Bergingsvijvers. 
  • Wadi’s.
  • Rietvelden. 
  • Doorlatende verharding: in gebieden waar lokale geologische en hydrologische omstandigheden dit mogelijk maken, bijvoorbeeld bestrate oppervlakken op een doorlatende onderlaag op een grindbed om het water te bergen en in de bodem te laten dringen. Voor minder doorlatende gronden kan de grindlaag dieper zijn en kan deze het water brengen naar een infiltratievoorziening, hoewel dit in sommige gebieden niet mogelijk is. 
  • Afvoerwater van daken verzameld als onderdeel van een regenwaterwinsysteem. 
  • Afvoerwater van daken doorgevoerd naar een infiltratievoorziening of andere bergingsvoorziening zoals tanks, vijvers, wadi’s etc.
  • Groene daken.

Goede afvoer en verspreiding van water naar buiten het gebied kan overlast, schade en druk voorkomen bij hevige regenval. Voorbeelden van maatregelen zijn:

  • Gescheiden rioolstelstel voor hemelwater
  • Goede dooradering van het gebied met oppervlaktewater, waarmee afstand tot oppervlakte water kort is en brengt extra buffercapaciteit van water in.
  Eis Bewijs
A 1.1 Inventarisatie, bijvoorbeeld een klimaatstresstest die aan de criteria voldoet. 
B 1.1 Onderbouwing kennis en ervaring persoon of organisatie die deze heeft uitgevoerd. 
C 1.2, 2.2 t/m 4.2
 		 Inspectierapport met foto’s van gerealiseerde maatregelen of vastgestelde documentatie, contractstukken waar realisatie van maatregelen ter verbetering waterrobuustheid in is geborgd
D 1.2, 2.2 t/m 4.2
 		 Vastlegging en goedkeuring maatregelen waterrobuustheid door betreffende waterbeheerder.
E 1.3 Onderhoudsplan
F 4.3 Onderbouwing uitgangspunten en maatregelen

 

Vitale en kwetsbare functies

Vitale en kwetsbare functies vragen extra aandacht. Uitvallen van vitale functies zoals energienetwerken kan verstrekkende gevolgen hebben, uitval communicatie, beperkte bereikbaarheid, uitval industriële installaties (keteneffecten). Daarnaast kunnen voor functies waar kwetsbare groepen geconcentreerd zijn de gevolgen ernstiger zijn dan wanneer het functies met zelfredzame burgers betreft (vergelijk: verzorgingshuis tov kantoor).

Vitale functies zijn bijvoorbeeld het hoofdwegennet, transformator en verdeelstations voor de energienetten, telecomvoorzieningen (datacentra), drinkwaterpompstations, rioolafvoer en rioolzuiveringsinfrastructuur, besturingscentrales.

Kwetsbare functies zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen en zorginstellingen, scholen en penitentiaire inrichtingen.

Maatregelen

De aanpak van hemelwater is allereerst vasthouden, vervolgens bergen en als dat niet kan afvoeren. En dat op verschillende schaalniveaus.

Tijdelijke opvang (vasthouden) kan bijvoorbeeld op daken, in bassins of vijvers etc. Hierdoor wordt voorkomen dat er in korte tijd veel regenwater (door het riool) moet worden afgevoerd en het riool elders overstort. Als het riool overstort komt ongezuiverd rioolwater in het oppervlaktewater terecht wat erg slecht is voor de waterkwaliteit.

Na vasthouden is de gewenste stap het hemelwater dat in een gebied valt zoveel mogelijk in de bodem te laten infiltreren (bergen). Soms is afdoende (snelle) infiltratie onmogelijk. In poldergebieden bijvoorbeeld is weinig ruimte in de bodem voor regenwater om te infiltreren. Ook kan het bijvoorbeeld zo zijn dat het gebied zich bevindt in een grondwaterbeschermingsgebied, waar de Provinciale Milieu Verordening infiltreren niet toestaat.

Daarom moet soms gekozen worden voor afvoeren. Bijvoorbeeld door regenwater van het riool af te koppelen en direct af te voeren naar oppervlaktewater. Er moet dan wel genoeg oppervlaktewater zijn om het regenwater dat op verharding valt op te kunnen vangen. Aandachtspunt punt bij afkoppelen is dat de verharde oppervlakken waar het hemelwater op valt geen stoffen zouden moeten toevoegen aan het water, waardoor de grond- of oppervlaktewaterkwaliteit verslechtert of de bodem vervuilt. Dergelijke oppervlakken zijn o.a.: zinken dakgoten, koperen daken, wasplaatsen van auto's etc. Dit is onderdeel van credit KLI 4 ‘Waterkwaliteit’.

Inventarisatie waterrobuustheid, risico wateroverlast

Voor wateroverlast zijn vaak eerdere stresstesten of klimaatscans uitgevoerd in verband met het Gemeentelijk Riolerings Plan. Met hydrodynamische rekentools zoals 3Di, InfoWorks SD, Storm Water Management Model (SWMM), Cityflood of GIS-maaiveldanalyses zoals WOLK is dan al onderzocht waar en in welke mate zich frequent wateroverlast zal voordoen. Conclusies vragen wel om een toetsing van deze digitale gegevens aan de praktijkkennis van relevante beheerders in het gebied. Vanuit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie komen standaardisatie adviezen voor stresstesten.

  • Thematische studie Regenbestendige Gebiedsontwikkeling,11 januari 2018 (Concept)
  • Handreiking voor de uitvoering van een Stresstest Klimaatbestendigheid, 2014
  • Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie 2018
  • www.knmi.nl
  • Sites v2 rating system
  • LEED BD&C
  • WELL Community Standard
Home